Σημειώσεις του Κωνσταντίνου Μάντη

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης «Το ψοφίμι» [Τράπεζα Θεμάτων]

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips
Mario Sanchez Nevado

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης «Το ψοφίμι» [Τράπεζα Θεμάτων]

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ (1851-1911)

Το ψοφίμι

Παρακαλώ, κύριε αστυφύλακα· εδώ απάνω, στο φράχτη, κοντά στον δρόμο, έχουν ρίψει ένα ψοφίμι, ένα μεγάλο σκυλί… Με τέτοια ζέστη, Ιούλιον μήνα… Θα μας κολλήση πανούκλα όλους εδώ… Ίσα-ίσα στο ψήλωμα, εδώ, που είν᾿ εξοχικό μέρος… όπου έρχονται οι άνθρωποι να πάρουν λίγον αέρα καθαρόν.
Ο ομιλών ―ο κύριος Α.― ήτο παχύμισθος υπάλληλος της Κυβερνήσεως. Το δημόσιον του έδιδε, δια τας εκδουλεύσεις του, υπέρ τας τριακοσίας δραχμάς τον μήνα. Αλλά τας δραχμάς αυτάς τας εθεώρει ως ιεράς και δεν απεφάσιζε ν᾿ αποκόψη λεπτά δι᾿ ένα πτωχόν λούστρον, όπως σκάψη λάκκον και θάψη το ψοφίμι. Τοιαύτη θυσία θα του εφαίνετο ίσως μάλλον ιεροσυλία. Η δε οικία του έκειτο πλησιέστατα εκεί, και ήτο ο πρώτος ενδιαφερόμενος.
Όθεν απηυθύνθη εις τον υπ᾿ αριθ. 3 χιλιάδας τόσα αστυφύλακα. Ο αστυφύλαξ εφόρει λευκά, κ᾿ εσύχναζεν εις το εγγύς καφενεδάκι. Απήντησε δε λίαν προθύμως και φιλοφρόνως:
Μάλιστα· τώρα, να πούμε εις ένα αστυφύλακα ―μπορώ να πάω κ᾿ εγώ― να πάρη κ᾿ ένα σκουπιδιάρη, να παν να το πετάξουν αποκεί.
Κ᾿ εκάθισε στο καφενεδάκι, διά να διαβάση τα νέα της ημέρας.
Εν τω μεταξύ ο κύριος Α. απηυθύνθη, εν απουσία του καφετζή, προς τον υπάλληλον του καφενείου, και του είπε:
Δεν σας ήρθε σας η βρώμα; Ειπέ του κυρ Τάσου (το όνομα του καφετζή) να λάβη τα μέτρα του… διά να μην αρρωστήση όλος αυτός ο κόσμος που έρχεται να πάρη τον αέρα του εδώ επάνω.
Ο μικρός υπάλληλος έσεισε την κεφαλήν, ως να ήθελε να είπη: «Δεν βαριέσθε: Και ποιος θα φροντίση; Ό,τι εφροντίσατε σεις, ο πρώτος που ανεκαλύψατε αυτό το σπάνιον φαινόμενον».
** *
Ο αστυφύλαξ, ως να εκεντρίσθηκε από την δευτέραν αυτήν αναψηλάφησιν του ζητήματος, εσηκώθη, εκοίταξε τριγύρω, και ευτυχώς εξάνοιξε μακράν ένα συνάδελφόν του, βαίνοντα εις πλάγιόν τινα δρόμον. Τον έκραξε, κ᾿ εκείνος ήλθε.
Να σου πω, του λέγει: πας στο Τμήμα, να πης του σκοπού, να πη του σταθμάρχη, να στείλη ένα αστυφύλακα, να βρη ένα σκουπιδιάρη, να παν εδώ παραπάνω, που λέει ο κύριος εδώ… είν᾿ ένα σκυλί ψόφιο… να το πάρουν απ᾿ εκεί, να το πετάξουν πουθενά;
Καλά.
Και ο β αστυφύλαξ εκινήθη βραδύς, κατερχόμενος τον δρόμον.
** *
Την νύκτα, όταν ο κ. Α. απεσύρετο δια να απέλθη οίκαδε, εις το φως της σελήνης, έστρεψε τα όμματα και την ρίνα προς το μέρος όπου είχεν ιδεί το δυσάρεστον πράγμα
το πρωί. Το ψοφίμι ήτο ακόμη εκεί, αναδίδον λοιμώδη οσμήν.
Ο άνθρωπος, εν μεγάλη αδημονία, έκλεισε τα παράθυρά του, κ᾿ εκοιμήθη. Την άλλην πρωίαν, εις το μικρόν καφενείον ηύρε πάλιν τον αστυφύλακα.
Δεν εκάματε τίποτε για το ψοφίμι που σας είπα;
Μάλιστα· έστειλα είδηση στον σκοπό… ν᾿ αναφέρη στον σταθμάρχη… να στείλη έναν αστυφύλακα ―μπορούσα να πάω κ᾿ εγώ― να πάρη ένα σκουπιδιάρη, να παν να
λάβουν μέτρα… Και δεν το πέταξαν;
Πεταμένο είναι από προχθές· μάλλον έπρεπε να το θάψουν.
Ας είναι, θα φροντίσω· τώρα πάω στο τμήμα.
Την εσπέραν, όταν ο κυβερνητικός υπάλληλος επανήρχετο εις την οικίαν του, το ψοφίμι ήτο πάντοτε εκεί, δηλητηριάζον τον αέρα με την δυσωδίαν του.
Το πρωί, ο κ. Α. προς τον α αστυφύλακα:
Μα δεν έγινε τίποτε για το ψοφίμι… Ζήτημα, βλέπω, κατήντησε κι αυτό… Καλά που δεν συνεδριάζει πλέον η Βουλή, διά να γίνη επερώτησις.
Τι; Δεν το σήκωσαν αποκεί; Περίεργο! Εγώ έλαβα μέτρα. Ας είναι, ησυχάσατε. Σήμερα, χωρίς άλλο. Πάω επίτηδες να τους βιάσω, να στείλουν ένα αστυφύλακα ―μπορώ να πάω και μόνος μου― με ένα σκουπιδιάρη.
** *
Την επομένην νύκτα, ακόμη το ψοφίμι ήτο εκεί. Ευτυχώς είχε συννεφιάσει, και ήστραπτε ραγδαίως προς τον Μαΐστρον, εις τα ΒΔ του ορίζοντος. Ο κ. Α. μόλις επρόλαβε να φθάση εις την οικίαν, να κλείση τα παράθυρα, κ᾿ ενέσκηψε σφοδροτάτη θύελλα, άνεμος και βροχή, δροσιστική και παρήγορος.
Το πρωί, ανάμεσα εις το ηλλοιωμένον υγρόν έδαφος, μόλις εφαίνοντο πλέον τα ίχνη του θνησιμαίου σκύλου, ολίγα μόνον γυμνά κόκκαλα του σκελετού· η ραγδαία βροχή είχε παρασύρει τας σαπράς σάρκας, και είχε διαλύσει την δυσοσμίαν.
Κ᾿ έτσι δεν έγινεν επερώτησις εις την Βουλήν. Μόνον έγινε χρονογράφημα εις εφημερίδα.

(1906)

όθεν: γι’ αυτό
εξάνοιξε: διέκρινε
ρίνα: μύτη
αδημονία: ανησυχία
Μαΐστρος: ο Βορειοδυτικός άνεμος
σαπράς: σάπιες

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

α.1. Να προσδιορίσετε το χώρο και το χρόνο που εκτυλίσσεται η σκηνή στην πρώτη αφηγηματική ενότητα. (10 μονάδες)

Ο τόπος στον οποίο εκτυλίσσεται η σκηνή είναι ένα καφενεδάκι σε κάποια εξοχική περιοχή -πιθανότατα- της Αθήνας, όπου ο κύριος Α. συναντά τον αστυφύλακα και του αναφέρει το πρόβλημά του.
Ο χρόνος κατά τον οποίο εκτυλίσσονται τα γεγονότα είναι ο μήνας Ιούλιος, το μέσο του καλοκαιριού δηλαδή, με αποτέλεσμα η έντονη ζέστη να επιδεινώνει το πρόβλημα, αφού η δυσωδία από τη σήψη του νεκρού σκυλιού γινόταν αφόρητη. Μπορούμε, συνάμα, να υποθέσουμε πως η συνάντηση των δύο προσώπων γίνεται τις πρωινές ώρες, μιας και, όπως σχολιάζει ο αφηγητής, ο αστυφύλακας κάθεται στο καφενεδάκι να διαβάσει τα νέα της ημέρας.    

α.2. Να χαρακτηρίσετε τη συμπεριφορά του κυρίου Α. με αναφορές στο κείμενο. (15μονάδες)

Ο κύριος Α. αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της κακής νοοτροπίας που διαμόρφωναν κυβερνητικοί και δημόσιοι υπάλληλοι κατά το παρελθόν. Το γεγονός ότι έχει λάβει -πιθανώς με πλάγιο τρόπο- μια υψηλόμισθη θέση ως υπάλληλος της Κυβέρνησης, αντί να του δημιουργήσει μια αίσθηση υποχρέωσης απέναντι στην πόλη και τη χώρα του, επιτείνει την αχαριστία και την υπεροψία του. Ο ίδιος περιορίζεται αποκλειστικά στα καθήκοντά του και δεν επιθυμεί να προσφέρει ούτε το ελάχιστο στους άλλους. Τον βλέπουμε, έτσι, ενώ αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα -ένα ψόφιο σκυλί σαπίζει κοντά στο σπίτι του- να μην μπαίνει στη διαδικασία να ξοδέψει ένα μηδαμινό ποσό για να το επιλύσει, αλλά να ζητά τη συνδρομή -και άρα την επιβάρυνση- του κράτους.
Ο κύριος Α. είναι «παχύμισθος» υπάλληλος της κυβέρνησης: «Το δημόσιον του έδιδε, δια τας εκδουλεύσεις του, υπέρ τας τριακοσίας δραχμάς τον μήνα. Αλλά τας δραχμάς αυτάς τας εθεώρει ως ιεράς και δεν απεφάσιζε ν᾿ αποκόψη λεπτά δι᾿ ένα πτωχόν λούστρον, όπως σκάψη λάκκον και θάψη το ψοφίμι. Τοιαύτη θυσία θα του εφαίνετο ίσως μάλλον ιεροσυλία.».
Παρά το γεγονός ότι λαμβάνει έναν εξαιρετικά υψηλό μισθό απ’ το δημόσιο -χωρίς κατά πάσα πιθανότητα να προσφέρει έργο ανάλογης αξίας- εκείνος «τσιγκουνεύεται» ή ακόμη χειρότερα δεν καταδέχεται να δώσει λίγα «λεπτά» σ’ έναν πτωχό λούστρο, για να θάψει τον νεκρό σκύλο. Θεωρεί ότι αυτά τα χρήματα που λαμβάνει απ’ το κράτος τα δικαιούται μέχρι τελευταίας δεκάρας και ότι θα ήταν σχεδόν «ιεροσυλία» να ξοδέψει έστω και ελάχιστα από αυτά για κάτι που θα ήταν επωφελές και γι’ άλλους ανθρώπους, αλλά πρωτίστως για τον εαυτό του. Θεωρεί πως το κράτος, μέσω των δημοσίων υπαλλήλων του, είναι υποχρεωμένο να του λύσει το πρόβλημα, ώστε ο ίδιος να μην επιβαρυνθεί ούτε στο ελάχιστο.
Παρατηρούμε, έτσι, αφενός τη λατρεία που έχει για τα χρήματα, τα οποία τα θεωρεί «ιερά» κι αφετέρου την αχαριστία του, αφού δεν είναι διατεθειμένος να προσφέρει το παραμικρό στους άλλους ανθρώπους. Μπορεί ο ίδιος να παίρνει έναν υπέρογκο μισθό, αλλά αυτό στη δική του σκέψη δεν σημαίνει πως οφείλει να ανταποδώσει κάτι στην υπόλοιποι κοινωνία ή στους φτωχούς συνανθρώπους του.
Με περίσσιο θράσος, λοιπόν, ζητά από έναν αστυφύλακα να τακτοποιήσει το πρόβλημα του νεκρού σκύλου, και ενοχλεί μάλιστα και τον υπάλληλο του μικρού καφενείου, έστω κι αν είναι ο ίδιος που κυρίως αντιμετωπίζει πρόβλημα απ’ τη δυσωδία του σκύλου. Κι είναι τέτοια η απροθυμία του κυρίου Α. να επιβαρυνθεί ο ίδιος για το ζήτημα αυτό, ώστε ακόμη κι όταν περνούν μέρες χωρίς να το επιλύει ο «εργατικός» αστυφύλακας, εκείνος υπομένει τη βρώμα, περιμένοντας και συνεχίζοντας τα παράπονά του προς τον αστυφύλακα.
Προσέχουμε, επίσης, πως ακόμη κι όταν ειρωνεύεται τον αστυφύλακα για την αναποτελεσματικότητά του, δεν διστάζει να επικαλεστεί τη Βουλή των Ελλήνων, υπενθυμίζοντας έμμεσα πως ο ίδιος έχει ισχυρές γνωριμίες. Πρόκειται για μια απ’ τις πιο καυστικές σκηνές του κειμένου, αφού η αναίδεια του κυβερνητικού υπαλλήλου συγκρούεται με την τεμπελιά του επίσης δημοσίου υπαλλήλου. «Μα δεν έγινε τίποτε για το ψοφίμι… Ζήτημα, βλέπω, κατήντησε κι αυτό… Καλά που δεν συνεδριάζει πλέον η Βουλή, διά να γίνη επερώτησις.»
Έχει, τέλος, ιδιαίτερο ενδιαφέρον πως με τις επαναλαμβανόμενες υπομνήσεις του αφηγητή ότι: «Το ψοφίμι ήτο ακόμη εκεί, αναδίδον λοιμώδη οσμήν.», τονίζονται εξίσου η άκαμπτη τσιγκουνιά του κυρίου Α., που προτιμά να υποφέρει παρά να δώσει ένα μικροποσό, αλλά και η παροιμιώδης απραξία των δημοσίων υπαλλήλων.

β.1. Το κείμενο τελειώνει με μια έντονα ειρωνική διαπίστωση. Να εντοπίσετε την ειρωνεία και να τη σχολιάσετε. (15 μονάδες)

«Κ᾿ έτσι δεν έγινεν επερώτησις εις την Βουλήν. Μόνον έγινε χρονογράφημα εις εφημερίδα.»

Η ειρωνική διαπίστωση με την οποία κλείνει το κείμενο μας παραπέμπει στο ανάλογα ειρωνικό σχόλιο του υπαλλήλου της Κυβερνήσεως, κυρίου Α., προς τον αστυφύλακα πως κατάντησε πια ζήτημα το θέμα του σκύλου και πως ευτυχώς που η Βουλή δεν συνεδριάζει -λόγω θέρους- και δεν μπορεί να γίνει επερώτηση επί του ζητήματος.
Ο αφηγητής επί της ουσίας στρέφει την ειρωνεία του τόσο προς τον κύριο Α. που δεν θέλησε να ξοδέψει ούτε καν ένα μικροποσό προκειμένου να επιλύσει μόνος του το θέμα, αλλά και προς τον «πρόθυμο» αστυφύλακα, ο οποίος ενώ είχε, όπως τόνιζε συνεχώς, τη δυνατότητα να το φροντίσει κι ο ίδιος, ζητούσε από άλλους συναδέλφους του να περάσουν το σχετικό αίτημα στο σταθμάρχη, ώστε να στείλει κάποιον άλλο αστυφύλακα, για να βρει εκείνος έναν σκουπιδιάρη να απομακρύνει το ψοφίμι.
Η ειρωνεία του αφηγητή είναι φυσικά δικαιολογημένη και στις δύο περιπτώσεις, αφού τονίζει από τη μία την απαίτηση του κυρίου Α. να επιλυθεί ένα ζήτημα που τον αφορά άμεσα, με δαπάνη του δημοσίου, έστω κι αν θα μπορούσε μόνος του να το τακτοποιήσει πολύ πιο γρήγορα και σχεδόν ανέξοδα, κι από την άλλη την ραθυμία του αστυφύλακα, ο οποίος προκειμένου να μην «εργαστεί» ο ίδιος, αφήνει ένα ζήτημα, που θα μπορούσε τάχιστα να αντιμετωπιστεί, να παρατείνεται αναίτια για μέρες.
Έτσι, τόσο η αναποτελεσματικότητα κι η τεμπελιά του αστυφύλακα, όσο και η αναιδής τσιγκουνιά του υψηλόμισθου κυβερνητικού υπαλλήλου, βρίσκουν το δρόμο τους στις εφημερίδες μέσω ενός χρονογραφήματος και εκθέτουν -για πολλοστή φορά- το δημόσιο και τους δημόσιους υπαλλήλους.

β.2. Η γλώσσα του Παπαδιαμάντη είναι καθαρεύουσα με στοιχεία δημοτικής. Να καταγράψετε πέντε λέξεις ή φράσεις της καθαρεύουσας και πέντε λέξεις ή φράσεις της δημοτικής. (10 μονάδες)

Καθαρεύουσα:
ð Το δημόσιον του έδιδε, δια τας εκδουλεύσεις του, υπέρ τας τριακοσίας δραχμάς τον μήνα.
ð Η δε οικία του έκειτο πλησιέστατα εκεί...
ð Την νύκτα, όταν ο κ. Α. απεσύρετο δια να απέλθη οίκαδε...
ð κ᾿ ενέσκηψε σφοδροτάτη θύελλα
ð μόλις εφαίνοντο πλέον τα ίχνη του θνησιμαίου σκύλου

Δημοτική:
ð είν᾿ ένα σκυλί ψόφιο
ð μπορώ να πάω και μόνος μου
ð Πεταμένο είναι από προχθές
ð Δεν σας ήρθε σας η βρώμα;

ð τώρα πάω στο τμήμα

Κωνσταντίνος Καβάφης «Ο Δεκέμβρης του 1903»

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips
Jaroslaw Grudzinski

Κωνσταντίνος Καβάφης «Ο Δεκέμβρης του 1903»

Ο Δεκέμβρης του 1903

Κι’ αν για τον έρωτά μου δεν μπορώ να πω -
αν δεν μιλώ για τα μαλλιά σου, για τα χείλη, για τα μάτια·
όμως το πρόσωπό σου που κρατώ μες στην ψυχή μου,
ο ήχος της φωνής σου που κρατώ μες στο μυαλό μου,
η μέραις του Σεπτέμβρη που ανατέλλουν στα όνειρά μου,
ταις λέξεις και ταις φράσεις μου πλάττουν και χρωματίζουν
εις όποιο θέμα κι’ αν περνώ, όποιαν ιδέα κι’ αν λέγω.

Παρόλο που ο ποιητής δεν μπορεί να μιλήσει σε κανέναν για τον έρωτά του, αφού το συναίσθημά του αυτό θα γίνει δεκτό με επίκριση, και παρά το γεγονός πως δεν μπορεί να εμπιστευτεί σε κανέναν την τρυφερότητα που αισθάνεται για τον αγαπημένο του, ωστόσο ο έρωτας που τον κατέχει βρίσκει έμμεσα το φανέρωμά του χρωματίζοντας κάθε του σκέψη και λόγο.
Ο ποιητής γνωρίζει πως δεν μπορεί στην πραγματικότητα να εκφράσει με την ελευθερία που θα ήθελε την ένταση της αγάπης που αισθάνεται, μα αυτό δεν εμποδίζει τα ερωτικά του συναισθήματα να κυριαρχούν πλήρως την καθημερινότητά του. Το πρόσωπο του αγαπημένου του κι ο ήχος της φωνής του, που τα διατηρεί ακέραια στην ψυχή και τη σκέψη του· οι μέρες του Σεπτέμβρη που τις πέρασαν μαζί κι επανέρχονται πλέον -μήνες μετά- ως ερωτική ανάμνηση στα όνειρά του, χρωματίζουν και επηρεάζουν τις λέξεις και τις φράσεις του ποιητή για όποιο θέμα κι αν μιλά, όποια ιδέα κι αν εκφράζει.
Ο έρωτάς του παραμένει ένα προσωπικό και ανέκφραστο βίωμα, αλλά αυτό δεν στερεί διόλου την έντασή του. Ο ποιητής είναι πλήρως παραδομένος στο συναίσθημά του και φροντίζει να φανερώσει όλη του την τρυφερότητα σε αυτό το υπέροχα εξομολογητικό ποίημα, με τον άγνωστο αποδέκτη.
Η απόκρυψη που χαρακτηρίζει την εξύμνηση του έρωτα από τον Καβάφη, οφείλεται στην ιδιαιτερότητα του ερωτικού του πάθους, αλλά αυτό δεν μειώνει την αλήθεια ή την αξία των συναισθημάτων του. Αν ο ποιητής δεν μπορεί ανοιχτά να μιλήσει για τα μαλλιά, τα χείλη ή τα μάτια του αγαπημένου του, εντούτοις η σκέψη του είναι απόλυτα κυριευμένη από τον έρωτά του. Ο ποιητής αφήνεται στη δραστική επίδραση του έρωτα και κάθε του σκέψη, φράση ή ιδέα επηρεάζεται από τα συναισθήματά του, επιτρέποντας έτσι στον έρωτα να αγγίξει και να διαμορφώσει τον ποιητικό του λόγο.

Έκθεση Β΄ Λυκείου: Γυναικεία εργασία, διακρίσεις και κοινωνικά στερεότυπα

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips
Rob Woodcox

Έκθεση Β΄ Λυκείου: Γυναικεία εργασία, διακρίσεις και κοινωνικά στερεότυπα [Τράπεζα Θεμάτων]

Γυναικεία εργασία, διακρίσεις και κοινωνικά στερεότυπα

Ανεξάρτητα τόσο από την τυπικά θεσμοθετημένη και διακηρυγμένη ισότητα ως προς την αμοιβή και την επαγγελματική εξέλιξη ανδρών και γυναικών όσο και από τις εξαγγελίες για την ύπαρξη ίσων ευκαιριών στον εργασιακό χώρο, καθημερινά πραγματοποιούνται βάσει εθιμικών ή άγραφων νόμων ουσιώδεις διακρίσεις μεταξύ αντρών και γυναικών με τη μορφή άτυπων σχέσεων εξουσίας και εξάρτησης. Επομένως, η επαγγελματική θέση της γυναίκας χαρακτηρίζεται ακόμη και σήμερα από αντιφάσεις και αδιέξοδα, επειδή η νομοθετική ισότητα και οι θεσμικές μεταρρυθμίσεις δεν προεξοφλούν στην καθημερινή πρακτική την ισότιμη πρόσβαση και εξέλιξη των δύο φύλων στην αγορά εργασίας. Εξάλλου, το ζήτημα της ίσης αμοιβής, της ίσης μεταχείρισης στις εργασιακές σχέσεις και των προστατευτικών διατάξεων που αφορούν την εργαζόμενη γυναίκα αποτελούν ένα πολύ μικρό μέρος στο σύνολο των κανόνων του Εργατικού Δικαίου, σαν να πρόκειται για μία μικρή κατηγορία εργαζομένων.
Επίσης, σε αρκετές περιπτώσεις στο εργασιακό περιβάλλον η εργαζόμενη γυναίκα αντιμετωπίζεται τόσο από τους ιεραρχικά προϊστάμενους όσο και από τους συναδέλφους της, με προκατάληψη, δυσπιστία και επιφυλακτικότητα ως προς τις γνώσεις και τις ικανότητές της. Εκτός από αυτά, προστατευτικές θεσμικές διατάξεις, όπως η πρόωρη μειωμένη συνταξιοδότηση των έγγαμων μητέρων, λειτουργούν σε μεγάλο βαθμό ως μηχανισμοί νομιμοποίησης και αναπαραγωγής των διακρίσεων και των στερεοτύπων σε βάρος των γυναικών.
Οι έντονες διαφοροποιήσεις των εργασιών κατά φύλο παγίωσαν έναν αυθαίρετο, συμβατικό διαχωρισμό των θέσεων εργασίας σε «ανδρικές» και «γυναικείες». Έτσι, υπάρχουν συγκεκριμένοι τομείς της οικονομικής δραστηριότητας και απασχόλησης, οι οποίοι κυριαρχούνται συνήθως από γυναίκες, όπως οι κοινωνικές υπηρεσίες, τα παραϊατρικά επαγγέλματα και η εκπαίδευση. Αντίθετα, στα κατασκευαστικά επαγγέλματα, στη βιομηχανία και στις μεταφορές έχουν μεγαλύτερη διείσδυση οι άνδρες. Επιπλέον, οι γυναίκες συγκριτικά με τους άνδρες κατέχουν θέσεις εργασίας με ελάχιστη αυτονομία, χαμηλότερο γόητρο, λιγότερη εμπλοκή σε διαδικασίες λήψης αποφάσεων, ενώ εποπτεύονται κυρίως από άνδρες. Από την άλλη, οι άνδρες έχουν διπλάσιες πιθανότητες σε σύγκριση με τις γυναίκες να καταλάβουν θέσεις διευθυντών και τριπλάσιες ευκαιρίες για θέσεις γενικών διευθυντών. Τέλος, οι γυναίκες απορροφήθηκαν κατά κόρον σε επίπονα, άχαρα και κακοπληρωμένα επαγγέλματα, όπως αυτό της καθαρίστριας.
Η ανισότητα και η αδικία που υφίσταται η γυναίκα στο εργασιακό περιβάλλον δεν είναι αποτέλεσμα του χαμηλού μορφωτικού επιπέδου και της ελλιπούς επαγγελματικής κατάρτισης σε σύγκριση με το εργατικό δυναμικό των ανδρών. Αντίθετα, συχνά η γυναίκα υπερέχει μορφωτικά και επομένως η ανισότητα και η αδικία που υφίσταται είναι απόρροια της διαφορετικής, υποδεέστερης κοινωνικής αντιμετώπισής της λόγω φύλου. Μάλιστα, στις σύγχρονες επισφαλείς εργασιακές συνθήκες είναι προφανής η ευάλωτη θέση των γυναικών στο εργασιακό τοπίο. Τελικά, σε μία περίοδο έντονης οικονομικής κρίσης, στην οποία επικρατεί συνεχώς αυξανόμενη τάση περικοπής του εργατικού δυναμικού, οι γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες εργαζόμενους περιθωριοποιούνται ευκολότερα, απολύονται και οδηγούνται μαζικά στην ανεργία.

Α. Ιωαννίδου, από την ιστοσελίδα apostaktirio.gr, 27.10.2011 (διασκευή).

ΘΕΜΑΤΑ

Α. Να αποδώσετε περιληπτικά το κείμενο (70 - 90 λέξεις). (μονάδες 20)

1η
Το κείμενο αναφέρεται στις διακρίσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στην αγορά εργασίας. Αρχικά επισημαίνεται πως παρά τη νομικά θεσμοθετημένη ισότητα οι γυναίκες δεν έχουν την ευκαιρία ισότιμης πρόσβασης και εξέλιξης στον εργασιακό στίβο. Ενώ οι προστατευτικές διατάξεις αντί να προφυλάσσουν τις γυναίκες, φαίνεται πως παγιώνουν τις εις βάρος τους προκαταλήψεις. Επιπροσθέτως τονίζεται πως έχει διαμορφωθεί μια διάκριση ανάμεσα στα επαγγέλματα, με κάποια από αυτά να απευθύνονται κυρίως σε γυναίκες· επαγγέλματα, ωστόσο, ελάχιστης αυτονομίας, καθώς οι διευθυντικές θέσεις αφορούν κυρίως τους άντρες. Το παράδοξο, μάλιστα, είναι πως η αρνητική αντιμετώπιση εις βάρος των γυναικών υφίσταται παρά το γεγονός πως έχουν συνήθως υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο. Ενώ καταληκτικά διαπιστώνεται πως σε μια περίοδο κρίσης, όπως η σημερινή, οι γυναίκες οδηγούνται ευκολότερα στην ανεργία.

2η
Παρά τη διακηρυγμένη ισότητα σε ό,τι αφορά την επαγγελματική εξέλιξη, οι γυναίκες βιώνουν καθημερινά διακρίσεις. Προκύπτει, το δίχως άλλο, πως η νομοθετική ισότητα δεν μπορεί να διασφαλίσει στην πραγματικότητα την ισότιμη αντιμετώπιση. Άλλωστε, οι γυναίκες εκλαμβάνονται με δυσπιστία ως προς τις ικανότητές τους κι οι προστατευτικές διατάξεις έρχονται περισσότερο να πιστοποιήσουν τις διακρίσεις εις βάρος τους. Ενώ, τα «γυναικεία» επαγγέλματα αφορούν θέσεις χαμηλού κύρους και ευθύνης, αφού οι θέσεις διεύθυνσης δίνονται συχνότερα σε άντρες. Το παράδοξο, ωστόσο, είναι πως οι διακρίσεις απέναντι στις γυναίκες υφίστανται παρά το γεγονός πως εκείνες συνήθως υπερέχουν σε ό,τι αφορά το μορφωτικό τους επίπεδο. Τέλος, ας τονιστεί, πως σε περιόδους κρίσης οι περικοπές θέσεων εργασίας αφορούν περισσότερο τις γυναίκες.

Β1. Γιατί, κατά την αρθρογράφο, «η επαγγελματική θέση της γυναίκας χαρακτηρίζεται ακόμη και σήμερα από αντιφάσεις και αδιέξοδα»; (60-80 λέξεις). (μονάδες 10)

Οι αντιφάσεις και τα αδιέξοδα που σχετίζονται με την επαγγελματική θέση των γυναικών προκύπτουν από το γεγονός πως η νομοθετική ισότητα και οι θεσμικές μεταρρυθμίσεις δεν διασφαλίζουν στην πραγματικότητα την ισότιμη αντιμετώπισή τους. Η πρόσβαση των γυναικών στην αγορά εργασίας και η επαγγελματική τους εξέλιξη συναντά στην καθημερινή πρακτική πολλαπλά εμπόδια, τα οποία δεν αίρονται παρά τις νομοθετικές διατάξεις με τις οποίες επιχειρείται η εξίσωση των δύο φύλων. Οι διακρίσεις και τα στερεότυπα σε βάρος των γυναικών παραμένουν ακλόνητα, ενώ οι προστατευτικές θεσμικές διατάξεις υπέρ των γυναικών μοιάζουν να λειτουργούν ως μηχανισμοί νομιμοποίησης και αναπαραγωγής τους.

Β2.α. Να επισημάνετε δύο από τις διαρθρωτικές λέξεις με τις οποίες εξασφαλίζεται η συνοχή στην τέταρτη παράγραφο (Η ανισότητα... ανεργία) του κειμένου. (μονάδες 2)

ð αντίθετα
ð τελικά

Β2.β. Ποια σχέση συνοχής δηλώνει η κάθε διαρθρωτική λέξη; (μονάδες 3)

ð Το επίρρημα αντίθετα δηλώνει ότι ισχύει το αντίθετο από αυτό που έχει λεχθεί προηγουμένως. Εκφράζει αντίθεση, αντιδιαστολή.

ð Το επίρρημα τελικά χρησιμοποιείται για να τονιστεί πως πρόκειται να αναφερθεί ένα καταληκτικό συμπέρασμα, μια τελική τοποθέτηση.

Γ1. Να συντάξετε μία παράγραφο 50-60 λέξεων, χρησιμοποιώντας τις λέξεις/φράσεις του κειμένου με έντονη γραφή: επαγγελματική εξέλιξη, νομοθετική ισότητα, εργαζόμενη γυναίκα, λειτουργούν, σύγκριση. (Μπορείτε να διαφοροποιήσετε τους γραμματικούς τύπους ως προς την πτώση, τον αριθμό, το γένος, το πρόσωπο κ.λπ.)
(μονάδες 10)

Η επαγγελματική εξέλιξη των εργαζόμενων γυναικών δεν έχει πάντοτε την αναμενόμενη αντιστοιχία με το μορφωτικό τους επίπεδο και τις επαγγελματικές τους ικανότητες. Σε σύγκριση με τους άντρες συναδέλφους τους, και παρά την υπάρχουσα νομοθετική ισότητα, παραμένουν συχνά καθηλωμένες σε θέσεις χαμηλότερων απαιτήσεων. Στοιχείο που υποδεικνύει πως η αγορά εργασίας λειτουργεί με ιδιαίτερη προκατάληψη απέναντί τους.

Γ2. Να επισημάνετε στο κείμενο πέντε όρους ειδικού/επιστημονικού λεξιλογίου και να αιτιολογήσετε τη χρήση τους.
(μονάδες 5)

ð νομοθετική ισότητα
ð Εργατικού Δικαίου
ð θεσμικές διατάξεις
ð εθιμικών ή άγραφων νόμων
ð πρόωρη μειωμένη συνταξιοδότηση


Δοθέντος ότι το κείμενο ασχολείται με την αντιμετώπιση των γυναικών στην αγορά εργασίας, χρησιμοποιούνται όροι ειδικού λεξιλογίου που σχετίζονται με την έννοια της νομικής κάλυψης του θέματος της ισότητας των δύο φύλων, αλλά και του γενικότερου νομικού πλαισίου (Εργατικού Δικαίου) σχετικά με τις προστατευτικές διατάξεις που σχετίζονται με τις γυναίκες, όπως είναι το δικαίωμα της πρόωρης μειωμένης συνταξιοδότησης. 

Έκθεση Β΄ Λυκείου: Σύγχρονες εκδοχές συντόμευσης του λόγου. Καχυποψία ή ελπίδα;

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips
Allan Swart

Έκθεση Β΄ Λυκείου: Σύγχρονες εκδοχές συντόμευσης του λόγου. Καχυποψία ή ελπίδα; [Τράπεζα Θεμάτων] 

Θα το έχετε ακούσει πολλές φορές: «Τα SMS σκοτώνουν τη γλώσσα». Μπορεί να το πιστεύετε κιόλας. Η αλήθεια είναι ότι η υπηρεσία αποστολής σύντομων μηνυμάτων (Short Message Service), που ξεκίνησε σαν μια ακόμη παροχή της κινητής τηλεφωνίας, έχει κατακτήσει τη νεολαία, έχει γεννήσει έναν καινούργιο τρόπο γραφής, άμεσο, σύντομο, αποσπασματικό. Μέσα σε 160 χαρακτήρες (αυτό είναι το όριο ενός SMS) χωρούν ανησυχίες, ερωτικές εξομολογήσεις, ραντεβού, υπενθυμίσεις, υβριστικά μηνύματα, η καθημερινή ανία και, βέβαια, τα νέα μας, καλά και κακά, σημαντικά και ασήμαντα.
Το καλοκαίρι που μας πέρασε, η εφημερίδα El Mundo, στο πολιτιστικό της ένθετο, φιλοξένησε τις απόψεις ακαδημαϊκών, συγγραφέων, διαλεκτολόγων και άλλων επαϊόντων, σχετικά με το πόσο επηρεάζει τον τρόπο επικοινωνίας και πρόσληψης της γλώσσας αυτό το σχετικά καινούργιο σύστημα επικοινωνίας που κατέχει κεντρικό ρόλο στη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων. Άλλωστε, εν έτει 2008, σε μία μέρα, αποστέλλονται στην Ισπανία πάνω από δέκα εκατομμύρια τέτοια μηνύματα (κάπου δύο εκατομμύρια είναι ο αντίστοιχος αριθμός στην Ελλάδα).
Στις απόψεις, έτσι όπως καταγράφηκαν, συναντά κανείς καχυποψία και ελπίδα, φόβο για το μέλλον της ισπανικής γλώσσας και πίστη στις καινοτομίες που φέρνει το νέο μέσο. Ο συγγραφέας και ακαδημαϊκός Χοσέ Μαρία Μερίνο ανήκει σε εκείνους που αντιμετωπίζουν με καχυποψία τη «γλώσσα» των SMS και τη σχέση της με τη δυνατότητα έκφρασης και τον γλωσσικό πλούτο των νέων: «Χρησιμοποιώ πολύ λίγο το κινητό και δεν ξέρω να γράφω μηνύματα. Απ’ όσα γνωρίζω, βλέποντας τη νεολαία να επικοινωνεί μέσω αυτών, πιστεύω ότι η γλώσσα φτωχαίνει, όταν χρησιμοποιεί κανείς λίγες λέξεις, και, επιπλέον, τις μετατρέπει σε σκελετούς συμφώνων. Για να μην αναφερθώ στη χρήση μιας αργκό που, αντί να κάνει πιο ανοιχτή την επικοινωνία, την περιορίζει».
Οι «σκελετοί συμφώνων» στους οποίους αναφέρεται ο Μερίνο δεν είναι παρά αποτέλεσμα της ανάγκης για εξοικονόμηση χώρου (αυτά τα περίφημα 160 στοιχεία). Ο λεξικογράφος Γκρεγκόριο Σαλβαδόρ, σχετικά με το θέμα των συντμήσεων, εκφράζει την άποψη ότι «ανέκαθεν υπήρχαν τέτοια συστήματα συντμήσεων, προϊόντα της ανάγκης εξοικονόμησης χώρου και χρημάτων. Παλαιότερα», τονίζει, «αν κάποιος ήθελε να στείλει ένα τηλεγράφημα για να εκφράσει τα συλλυπητήριά του, για παράδειγμα, ήταν υποχρεωμένος να πληρώσει κάτι παραπάνω, αν επέλεγε να εισαγάγει στο κείμενό του τις απαραίτητες προθέσεις».
Πολλοί από τους ερωτηθέντες εισάγουν στη συζήτηση περί SMS το θέμα της παιδείας των νεαρών Ισπανών. Σύμφωνα με τον καθηγητή λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Σαλαμάνκα, Ρικάρντο Σενάμπρε, είναι εμφανές ότι οι νέοι διαβάζουν όλο και λιγότερο, συνεπώς «η γραφή των SMS θα κάνει μεγαλύτερη ζημιά σε όσους δεν ξέρουν να εκφραστούν, σε εκείνους που αισθάνονται άβολα με τη σύνταξη. Η ασθένεια θα προσβάλει τους πιο αδύναμους οργανισμούς». Ο γλωσσολόγος Χοσέ Πόλο, από την πλευρά του, αναφέρεται και εκείνος στην κακοποίηση της γλώσσας στα SMS όχι μόνο εκ μέρους της νεολαίας αλλά από «την μεγάλη πλειοψηφία, που αν και έχει αποφοιτήσει από το δημοτικό, το γυμνάσιο και το πανεπιστήμιο, εντούτοις χειρίζεται απελπιστικά άσχημα τη γλώσσα».
Πιο αισιόδοξοι ακούγονται ο συγγραφέας Άνχελ Μάνιας και ο κριτικός λογοτεχνίας Χερμάν Γκουγιόν. Και οι δύο κάνουν λόγο για πιθανότητα εμπλουτισμού της ισπανικής γλώσσας από τη γλώσσα των μηνυμάτων, αν και δε διστάζουν να τονίσουν την αδυναμία αυτού του κώδικα να παραγάγει πλήρη κείμενα, όπως για παράδειγμα μια δικαστική απόφαση ή ένα άρθρο του Συντάγματος. Στην Ελλάδα, εκτός από τα θέματα των συντμήσεων, της κατάργησης άρθρων και προθέσεων, ή της προσφυγής στους «σκελετούς» συμφώνων (τι καταπληκτική μεταφορά αυτή του Μερίνο) έχουμε και το θέμα της χρήσης των λατινικών χαρακτήρων.

Κ. Παλαιολόγου, Το Δέντρο, τεύχος 155-156 (διασκευή)

επαϊόντων: ειδικών

ΘΕΜΑΤΑ

Α. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου σε 80 – 100 λέξεις. (μονάδες 20)

1η
Ο συγγραφέας αναφέρεται στις επιπτώσεις που έχουν στη χρήση της γλώσσας τα σύντομα γραπτά μηνύματα (SMS). Αρχικά επισημαίνει πως η διάδοσή τους έχει δημιουργήσει έναν νέο αποσπασματικό και σύντομο τρόπο γραφής. Ενώ στη συνέχεια παραθέτει σχετικές απόψεις επιστημόνων, όπως αυτές παρουσιάστηκαν σε ένθετο της εφημερίδας El Mundo. Προκύπτει, έτσι, πως υπάρχουν εκείνοι που εκφράζουν έντονες ανησυχίες, καθώς παρατηρούν τη γλώσσα να φτωχαίνει απ’ τη χρήση ελάχιστων λέξεων, αλλά κι εκείνοι που αισιοδοξούν πως η γλώσσα ενδεχομένως και να εμπλουτιστεί. Συνάμα, τονίζεται πως αφενός δεν είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που χρησιμοποιούνται συντμήσεις λέξεων ή φράσεων κι αφετέρου πως σημαντικότερο είναι το πρόβλημα τις ελλιπούς επαφής των νέων με την ανάγνωση βιβλίων.

2η
Η διάδοση της αποστολής σύντομων μηνυμάτων (SMS) έχει δημιουργήσει ένα νέο τρόπο γραφής, που χαρακτηρίζεται από συντομία και αποσπασματικότητα. Σε ένθετο, μάλιστα, της εφημερίδας El Mundo, παρουσιάστηκαν οι απόψεις πολλών επιστημόνων και ειδικών σχετικά με το πώς επηρεάζεται ο τρόπος επικοινωνίας απ’ τα σύντομα αυτά μηνύματα. Εκφράστηκαν, έτσι, ανησυχίες για το περιορισμένο λεξιλόγιο, αλλά και για την έλλειψη ουσιαστικής επικοινωνίας μέσω της συνθηματικής γλώσσας των νέων· επισημάνθηκε ωστόσο πως και στο παρελθόν τα τηλεγραφήματα βασίζονταν στη σύντμηση της έκφρασης. Βέβαια, όπως τονίστηκε, μεγαλύτερο πρόβλημα θα αντιμετωπίσουν εκείνοι που έχουν ήδη αδυναμία έκφρασης λόγω χαμηλής γλωσσικής παιδείας. Ωστόσο, κάποιοι αναφέρουν πως δεν είναι απίθανο να εμπλουτιστεί η γλώσσα χάρη στα μηνύματα αυτά.           

B1. Ποιες απόψεις καταγράφει ο αρθρογράφος στο κείμενό του σχετικά με το πόσο επηρεάζει τον τρόπο επικοινωνίας και πρόσληψης της γλώσσας το ευρύτατα διαδεδομένο σύστημα επικοινωνίας των μηνυμάτων (sms); (60 – 80 λέξεις). (μονάδες 10)

Σε ό,τι αφορά τις αρνητικές απόψεις, τονίζεται πως η γλώσσα φτωχαίνει με τη χρήση περιορισμένου λεξιλογίου, ιδίως αφού ακόμη κι αυτές τις ελάχιστες λέξεις τις μετατρέπουν σε σκελετούς συμφώνων για την επίτευξη μεγαλύτερης συντομίας. Άλλωστε, ο συνθηματικός λόγος, η αργκό, που χρησιμοποιούν οι νέοι δεν οδηγεί σε μια πιο ανοιχτή επικοινωνία, αλλά σ’ έναν σημαντικό περιορισμό της. Επιπλέον, επισημαίνεται πως εκείνοι -νέοι ή μεγαλύτεροι- που δεν γνωρίζουν ήδη να χρησιμοποιούν σωστά τη γλώσσα και δεν έχουν σταθερή επαφή με την ανάγνωση βιβλίων, είναι αυτοί που θα βιώσουν τις σημαντικότερες συνέπειες. Ωστόσο, στον αντίποδα αυτών, αναφέρεται πως και στο παρελθόν είχαν υπάρξει συνήθειες σύντμησης του λόγου, όπως στην αποστολή τηλεγραφημάτων, αλλά και πως δεν είναι απίθανο να προκύψει ένας εμπλουτισμός της γλώσσας μέσα απ’ τη νέα αυτή μορφή έκφρασης.   

B1. Ποια επιχειρήματα επικαλούνται, σύμφωνα με τον αρθρογράφο, όσοι αντιμετωπίζουν με καχυποψία και ανησυχία τη (συντομευμένη) γλώσσα των μηνυμάτων (sms); (60 – 80 λέξεις).

Οι ειδικοί που αντιμετωπίζουν με ανησυχία τη γλωσσική μορφή των γραπτών μηνυμάτων επισημαίνουν πως η γλώσσα κινδυνεύει να φτωχύνει, αν οι νέοι χρησιμοποιούν ελάχιστες λέξεις κι αυτές, για λόγους συντομίας, τις μετατρέπουν σε σκελετούς λέξεων. Ενώ, παρατηρούν πως η επικοινωνία των νέων περιορίζεται, αντί να γίνεται πιο ανοιχτή, με την χρησιμοποιούμενη αργκό. Βέβαια, διευκρινίζεται πως τις σημαντικότερες συνέπειες θα τις αντιμετωπίσουν όσοι ήδη δεν ξέρουν να εκφραστούν και δυσκολεύονται στη σύνταξη. Άλλωστε, η κακοποίηση της γλώσσας σχετίζεται στενά με το γεγονός ότι οι νέοι διαβάζουν όλο και λιγότερο.

B2. Να γράψετε έναν πλαγιότιτλο για την τέταρτη παράγραφο (Οι «σκελετοί συμφώνων»… προθέσεις») του κειμένου. (μονάδες 5)

ð Οι συντμήσεις στη γλωσσική έκφραση δεν αποτελούν καινοφανές φαινόμενο.

B2α. Με ποιες διαρθρωτικές λέξεις/φράσεις επιτυγχάνεται η συνοχή ανάμεσα στην τρίτη (Στις απόψεις… περιορίζει) και στην τέταρτη παράγραφο (Οι «σκελετοί συμφώνων»… προθέσεις) του κειμένου.

ð Οι «σκελετοί συμφώνων» στους οποίους αναφέρεται ο Μερίνο...

ð σχετικά με το θέμα των συντμήσεων

Β2β. Να εξηγήσετε ποιες σχέσεις συνοχής δηλώνουν οι συγκεκριμένες διαρθρωτικές λέξεις/φράσεις.

Προκειμένου να επιτευχθεί η συνοχή ανάμεσα στην 3η και την 4η παράγραφο ο συγγραφέας καταφεύγει στην επανάληψη λέξεων/εννοιών της προηγούμενης παραγράφου (3ης), ώστε να καταγράψει στη συνέχεια επιμέρους ή και αντίθετες τοποθετήσεις. Έτσι, στην 4η παράγραφο έχουμε επιπλέον στοιχεία για θέματα και απόψεις που αναφέρθηκαν ήδη στην 3η.

Γ1. Να γράψετε μία παράγραφο 50-60 λέξεων με θέμα τη γλώσσα των σύντομων μηνυμάτων (sms), χρησιμοποιώντας με όποια σειρά επιθυμείτε τις ακόλουθες λέξεις/φράσεις του κειμένου (επισημαίνονται και στο κείμενο με έντονη γραφή): αποσπασματικό, τρόπο επικοινωνίας, αποστέλλονται, γλωσσικό πλούτο, συντμήσεων (μπορείτε να διαφοροποιήσετε τον γραμματικό τύπο, δηλαδή την πτώση, τον αριθμό, το γένος κ.λπ.). (μονάδες 10)

Η γλωσσική έκφραση που χρησιμοποιείται στα περισσότερα γραπτά μηνύματα, τα οποία αποστέλλονται κυρίως από άτομα νεαρής ηλικίας, φανερώνουν μιαν αλλαγή στον τρόπο επικοινωνίας. Πρόκειται για έναν λόγο αποσπασματικό, στον οποίο, παρά τον δεδομένο γλωσσικό πλούτο της ελληνικής γλώσσας, οι νέοι αξιοποιούν περιορισμένο λεξιλόγιο και προχωρούν, μάλιστα, σε συνεχείς συντμήσεις στις λέξεις και στις διατυπώσεις τους, επιζητώντας τη μεγαλύτερη δυνατή συντομία.

Γ1. Να γράψετε μία πρόταση για καθεμιά από τις ακόλουθες λέξεις/φράσεις του κειμένου (επισημαίνονται και στο κείμενο με έντονη γραφή), έτσι ώστε να γίνεται φανερή η σημασία τους: παροχή, ένθετο, πρόσληψης, κακοποίηση της γλώσσας, χειρίζεται (μπορείτε να διαφοροποιήσετε τον γραμματικό τύπο, δηλαδή την πτώση, τον αριθμό, το γένος, το ρηματικό πρόσωπο κ.λπ.).

ð Λόγω της οικονομικής κρίσης είναι σαφής η ανάγκη για κοινωνικές παροχές στους πολίτες εκείνους που βιώνουν σημαντικά οικονομικά προβλήματα.

ð Πολλές εφημερίδες έχουν ένθετα, ειδικά δηλαδή φυλλάδια, που είναι αφιερωμένα κάθε φορά σε διαφορετικά θέματα πολιτιστικού ή άλλου ενδιαφέροντος.

ð Η πρόσληψη ενός νέου λογοτεχνικού κειμένου από τον αναγνώστη επιτυγχάνεται μερικές φορές καλύτερα, αν του παρέχονται διευκρινιστικές παρατηρήσεις.

ð Ως κακοποίηση της γλώσσας μπορούμε να θεωρήσουμε τα συχνά λάθη στη σύνταξη ή τη λανθασμένη χρήση αρκετών λέξεων.

ð Χρησιμοποιεί την αγγλική γλώσσα με άνεση.

Γ2α. «Ο συγγραφέας και ακαδημαϊκός Χοσέ Μαρία Μερίνο ανήκει σε εκείνους που αντιμετωπίζουν με καχυποψία τη «γλώσσα» των SMS και τη σχέση της με τη δυνατότητα έκφρασης και τον γλωσσικό πλούτο των νέων»:
Στην παραπάνω περίοδο λόγου ο αρθρογράφος χρησιμοποιεί μία αναφορική πρόταση. Αφού την εντοπίσετε, να την εντάξετε στην κατηγορία των προσδιοριστικών ή παραθετικών/προσθετικών προτάσεων, με βάση τη σημασία που παίρνει η πρόταση από τα συμφραζόμενα. (μονάδες 2)

ð που αντιμετωπίζουν με καχυποψία τη «γλώσσα» των SMS...
Η δευτερεύουσα αναφορική είναι προσδιοριστική.

Γ2β. Να αιτιολογήσετε την επιλογή σας. (μονάδες 3)

Η αναφορική πρόταση χαρακτηρίζεται ως προσδιοριστική, αφού αποτελεί αναγκαίο συμπλήρωμα του όρου που προσδιορίζει.

Γ2. Να εντοπίσετε στο κείμενο ένα παράδειγμα μεταφορικής/συνυποδηλωτικής χρήσης της γλώσσας και να αιτιολογήσετε την επιλογή σας.

ð τις μετατρέπει σε σκελετούς συμφώνων


Η μεταφορική αυτή έκφραση αποδίδει με ιδιαίτερα αποτελεσματικό τρόπο τη συνήθεια των νέων να αφαιρούν τα φωνήεντα των λέξεων, καθώς τα σύμφωνα που απομένουν μοιάζουν πράγματι με τον σκελετό της λέξης. 
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...